សុន ឆ័យ ស្នើឱ្យស៊ើបអង្កេតក្រុមហ៊ុនរុករកប្រេងចំនួនពីរពាក់ព័ន្ធនឹងប្រាក់២៨លានដុល្លារ

ច្បាប់ប្រឆាំង អំពើ ពុករលួយ របស់ ប្រទេស កម្ពុជា ទើបត្រូវ បាន រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា អនុម័ត
ដោយ រងការ រិះគន់ ពីមតិ ជាតិ និងអន្តរជាតិ នោះ ក៏ស្រាប់ តែលេច ចេញ នូវភាព មិនប្រក្រតី ដែល
កើត ឡើង ដោយ ក្រុមហ៊ុន រុករកប្រេង និងរុករករ៉ែ ចំនួន២ នៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ជាមួយ នឹងមន្ត្រី
ស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធ របស់ រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា ។

ក្រុមហ៊ុនចំនួន២នោះ គឺក្រុម ហ៊ុនតូតាល់ ដែលជាក្រុមហ៊ុន ប្រេងដ៏ធំជាងគេ របស់ប្រទេស បារាំង និងក្រុមហ៊ុន BHP របស់ ប្រទេសអូស្ត្រាលី ។

ករណីនេះត្រូវបានលោកសុន ឆ័យ ប្រធានក្រុម អ្នកតំណាង រាស្ត្រគណបក្សសម រង្ស៊ី ស្នើឱ្យ
រដ្ឋាភិបាលបើកការស៊ើបអង្កេត ជាបន្ទាន់ ដើម្បីកុំឱ្យខ្មាសពិភព លោក បើសិនជារឿងនេះ ជា
អំពើពុករលួយ ខណៈដែល ប្រទេសកម្ពុជា ទើបមានច្បាប់ប្រ ឆាំងអំពើពុករលួយ ។ ភាពមិន
ប្រក្រតីនេះ គឺទាក់ទង ទៅនឹង ក្រុមហ៊ុន តូតាល់ (Total) ដែលជាក្រុមហ៊ុនប្រេង ធំជាង
គេរបស់បារាំងផ្តល់ប្រាក់អោយ រដ្ឋាភិបាល ចំនួន២៨លានដុល្លារ ជាថ្នូរនឹងការចុះហត្ថលេខា ឱ្យ
ខ្លួនរុករកប្រេង ។ នាយករដ្ឋ មន្ត្រីហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលពីសប្តាហ៍មុននេះថា ប្រាក់ចំនួន ២៨
លានដុល្លារនេះ គឺជាប្រាក់ រង្វាន់ចុះហត្ថលេខា ។

លោកសុន ឆ័យ បានពន្យល់ អំពីប្រាក់ទឹកតែនេះថា“លុយទឹក តែនេះ មានរឿងអាស្រូវតាំងពី
ដើមទីមក បើយើងមិនទាន់គិត ពីសម័យរដ្ឋកម្ពុជាទេ ។ អ្នកតំណាងរាស្ត្រសុន ឆ័យ បានបន្ត
ទៀតថា ទំហំនៃប្រាក់ទឹកតែនៅ កម្ពុជា បានក្លាយទៅជាប្រធាន បទមួយ ដែលកើតមានថ្មីៗនេះ
ចំពោះក្រុមហ៊ុនធំមួយ របស់ អូស្ត្រាលី ពះភ ដែលទទួលបាន អាជ្ញាប័ណ្ណ ជីកយករ៉ែអាលុយ
មីញ៉ូមនៅខេត្តមណ្ឌលគីរី ។

បើយោងតាម ការចុះផ្សាយ របស់ ទហេ ជាមបៀដិា ឌាលិយ កាលពីថ្ងៃទី៤ ឧសភា ២០១០
ម្សិលមិញនេះ បានអោយដឹងថា ពះភ ពិលលិតៀន ដែលជាក្រុមហ៊ុន ដ៏ធំបំផុត របស់ពិភពលោក គឺ
ជាគោលដៅនៃការស៊ើបអង្កេត របស់អាមេរិកលើករណីសូកប៉ាន់ ដែលតាម សេចក្តីរាយការណ៍ ថា
មានការពាក់ព័ន្ធនឹងការបង់ ប្រាក់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។

លោកសុន ឆ័យ ថ្លែងថារឿង អាស្រូវនេះបានបណ្តាលអោយ កើតមានរឿងជាបន្តទៀត ដូច
ជាពាក់ព័ន្ធ នឹងក្រុមហ៊ុនតូតាល់ បង់កម្រៃ២៨លានដុល្លារអោយ រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការផ្តល់សិទ្ធិរុក
រកប្រេងនៅក្នុងតំបន់ ជាន់គ្នា រវាងប្រទេសថៃ ជាមួយនឹងប្រទេសកម្ពុជា ។

ប្រទេសកម្ពុជា ដែលដឹកនាំ ដោយលោកហ៊ុន សែន នាពេល សព្វថ្ងៃនេះ ពោរពេញដោយអំពើ
ពុករលួយ ។ អំពើពុករលួយ នេះត្រូវបានគេ ទទួលស្គាល់ជា លក្ខណៈអន្តរជាតិ ។ បញ្ហានេះ លោក
សុន ឆ័យ បានបញ្ជាក់ថា វាជារឿងធម្មតា សម្រាប់នៅ ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែវាជារឿង ដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល
មួយនៅក្នុងការបង់ កម្រៃក្រៅផ្លូវការ ដោយគ្មាន ឯកសារ ថាលុយទាំងនេះបានចូលមកក្នុងថវិកា
ជាតិ។ប្រការ នេះធ្វើឱ្យជាតិបាត់បង់ប្រាក់រាប់ រយលានដុល្លារ ដែលជាបញ្ហាមួយអាចឱ្យយើង
សន្និដ្ឋានបាន ថា ជាអំពើពុករលួយមួយរបស់ មន្ត្រីនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ។

អ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រុមហ៊ុយ តូតាល់លោកស្រី Phenelope Semavoine ត្រូវបាន កាសែត The Cambodia Daily ដកស្រង់ សម្តីថា ប្រាក់ចំនួន២៨ លាន ដុល្លារនេះ ត្រូវបានបង់អោយ រដ្ឋាភិបាល
ជាថ្នូរនឹងការទទួល បានសិទ្ធិរករកប្រេងរបស់ក្រុម ហ៊ុនតូតាល់នៅក្នុងតំបន់ ដែល គេហៅថា តំបន់កាន់កាប់ ត្រួត ស៊ីគ្នានៅក្នុងសមុទ្រ ។

ចំណែកលោកតែ ដួងតារា អគ្គនាយក អាជ្ញាធរប្រេងកាត កម្ពុជា ប្រាប់កាសែតដដែលថា លោក
មិនអាច និយាយបានទេ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះ ។

លោកសុន ឆ័យ បានបន្តថា ប្រាក់ពុករលួយនេះមួយផ្នែក ក៏ត្រូវគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ផល
ប្រយោជន៍គណបក្សឫមួយផ្នែក ទៀតដាក់ក្នុងហោប៉ៅផ្ទាល់ ខ្លួន ឫមួយផ្នែកទៀត មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ
យកប្រាក់នោះត្រង់តែម្តង ។ លោកសុន ឆ័យ បានបន្តទៀត ថា បញ្ហានេះបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់
យ៉ាងខ្លាំងខណៈដែលកម្ពុជាបន្ត សុំជំនួយបរទេស និងការប្រកួត ប្រជែងស្វែងរករ៉ែ នៅលើឆាក
អន្តរជាតិ ។

អ្នកតាមដាន ស្ថានការណ៍ប្រទេសកម្ពុជាបាននិយាយថា បញ្ហាប្រាក់ចំនួន២៨លានដុល្លារនេះ
គឺផ្ទុះឡើងបន្ទាប់ពី មាន ក្រុមហ៊ុនបរទេស ចំនួន២ដែល មានជម្លោះ ដ៏ស្រួចស្រាល់នឹង
គ្នាមករុករករ៉ែ នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ។ លោកសុន ឆ័យ បាន បញ្ជាក់ដូច្នេះថា “បញ្ហានេះចាប់
ផ្តើមពីមានជម្លោះ នៅក្នុងប្រ ទេសចិន ពីក្រុមហ៊ុនរ៉ែដ៏ធំមួយ របស់អូស្ត្រាលី, ហើយក្រោយ មក
ក៏រីករាលដាល មកដល់ប្រ ទេសកម្ពុជា ។ រឿងនេះបានធ្វើ អោយប្រទេសយើង មានការ
អាម៉ាស់ខ្លាំងណាស់ ដោយសារ តែប្រទេសកម្ពុជា ក្លាយទៅជា ប្រធានបទ នៃអំពើពុករលួយ
នៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលចាំ បាច់ ត្រូវតែធ្វើការត្រួតពិនិត្យជាបន្ទាន់ ”។ បញ្ហានេះលោក និង
សហការីបានស្នើអោយមាន ការស្រាវជ្រាវពាក់ព័ន្ធ នឹងរដ្ឋា ភិបាលផ្តល់ អាជ្ញាប័ណ្ណផ្សេងៗ
ឱ្យក្រុមហ៊ុននានាដែលរកស៊ីនៅ កម្ពុជា មិនថាក្រុមហ៊ុនតូតាល់ របស់បារាំង និងក្រុមហ៊ុន BHP
របស់អូស្ត្រាលីនោះទេ គឺស៊ើប អង្កេត ទៅលើក្រុមហ៊ុនពីមុនៗ មកផងដែរ ជាពិសេសក្រុមហ៊ុន
ក្នុងស្រុក ។

លោកសុន ឆ័យ បានថ្លែងទៀតថាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកដែលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណខ្លះពាក់ព័ន្ធ
ជាមួយក្រសួងប្រើណីយ៍ និងទូរ គមនាគមន៍ជាដើមគ្មានឯកសារ បញ្ជាក់ទេថា រដ្ឋាភិបាលទទួល
បានប្រាក់ពីការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណនោះ ។

លោកសុន ឆ័យ បានបន្តថា ចំពោះវិស័យឧស្សាហកម្មវិញ រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សិទ្ធិអោយ
ក្រុមហ៊ុនរាប់សិបដែលគ្មានបទ ពិសោធន៍រុករករ៉ែធ្វើអោយខូច បរិស្ថាន ។ ដូច្នេះហើយបានជា
លោកចង់ដឹង អំពីស្ថាប័នរដ្ឋក្នុង ការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យក្រុមហ៊ុន នានានេះថាតើតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ មក
មានប៉ុន្មានអាជ្ញាប័ណ្ណ និង ប្រាក់ដែលក្រុមហ៊ុនបានបង់ជូន រដ្ឋនោះបានប៉ុន្មាន, ហើយលុយ
នោះយកទៅទុកនៅទីណា ?

បើយោងតាម ការអះអាង របស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានអោយ ដឹងថា ប្រាក់នោះត្រូវបានគេទុក
នៅក្នុងមូលនិធិសង្គម ។ មូល និធិនេះ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ លោកជុំ អំរ៉ុង ចាប់តាំងពីបាន
បង្កើតហើយបានរំលាយទៅវិញ បន្ទាប់ពី ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរ ជាតិធំៗដឹងថា មូលធិនិនេះបំរើ
ផលប្រយោជន៍អោយគណបក្សនយោបាយ ។

លោកសុន ឆ័យ បានបន្តថា មូលនិធិសង្គមនេះ សម្រាប់ប្រើ ប្រាស់ធ្វើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ សា
លារៀន ផ្លូវថ្នល់ជាដើម ។ តែ រឿងអាស្រូវចុងក្រោយនេះ គឺ មានការឆ្លើយខុសគ្នារវាងក្រុម ហ៊ុនជាមួយរដ្ឋាភិបាល ។ ពាក់ ព័ន្ធ ទៅនឹងប្រាក់ដែលក្រុមហ៊ុន BHP បង់អោយ ជាថ្នូរទៅនឹង
ការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណរុករករ៉ែនេះ ខាងរដ្ឋាភិបាលនិយាយថា យកទៅធ្វើទំនប់វារីអគ្គិសនី នៅ
ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងសាលារៀន នៅខេត្តមណ្ឌលគីរី ។ ក៏ប៉ុន្តែ ខាងក្រុម ពះភ ថា ប្រាក់នោះ
ប្រគល់ឱ្យ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គ ការអភិវឌ្ឍន៍ខ្លះ ដើម្បីជួយដល់ ជនជាតិភាគដើម ។ ដូច្នេះគេ
មិនដឹងថា រឿងពិតមានកម្រិត ណា, ប៉ុន្តែអ្វីដែលសំខាន់ យើង ចង់អោយរាជរដ្ឋាភិបាល ឆ្លើយ
ជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ មុននឹង ហៅឱ្យឆ្លើយផ្ទាល់មាត់ណាមួយ ដែលអាចកើតមាន បន្តបន្ទាប់
មកទៀត ពាក់ព័ន្ធជាមួយមន្ត្រី នៅក្នុងក្រសួង ជាពិសេសមន្ត្រី នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែល
មានអំណាច ក្នុងការផ្តល់អាជ្ញា ប័ណ្ណនោះ យើងចង់អោយរដ្ឋា ភិបាលផ្តល់មករដ្ឋសភានូវបញ្ជី
សរុប,ហើយប្រាក់នោះយកទៅធ្វើអ្វី?

លោកសុន ឆ័យ បានបន្តថា រហូតមកដល់ពេលនេះ សភា មិនដែលបានដឹងថា សមិទ្ធិផល
អ្វីមួយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបាន កសាងដោយប្រាក់ ដែលបាន មកពីការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណអោយ
ទៅក្រុមហ៊ុននានានោះទេ ។ ជាមួយគ្នានោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវ តែបញ្ជាក់ អំពីតួនាទីរបស់មូល
និធិសង្គមនេះ ។

លោកសុន ឆ័យ បានបន្តថា មូលនិធិសង្គមនេះ បានបញ្ចប់ ការឧបត្ថម្ភដោយធនាគារពិភព
លោកជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនេះ ក៏ដោយសារតែ មានភាពមិន ច្បាស់លាស់ ចំពោះការអនុវត្តន៍
ទៅលើការចំណាយ នៃគំរោងដោយមានការប្រើប្រាស់ប្រាក់ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ គណបក្ស
កាន់អំណាច ការប្រើប្រាស់ច្របូកច្របល់ ជាមួយប្រាក់ជំនួយ ផ្សេងៗទៀត ដែលអាចជាន់គ្នា
ជាពិសេស ប្រើប្រាស់ មូលនិធិ ដាក់ឈ្មោះបុគ្គលនោះ បានធ្វើ ឱ្យធនាគារពិភពលោកដកខ្លួន
ចេញតាំងពីឆ្នាំ២០០៥មកម៉្លេះ។

លោកសុន ឆ័យ បានស្នើឱ្យ មានការស៊ើបអង្កេត ទៅលើ ក្រុមហ៊ុន តូតាល់ របស់បារាំង និង
ក្រុមហ៊ុន BHP របស់អូស្ត្រាលីនេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រាក់ ២៨ លានដុល្លារ ដែលលោកនាយក
រដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន អះអាងថា ជាប្រាក់ទឹកតែ ។

ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញខ្លះនិយាយថា ប្រាក់ទឹកតែ ឫប្រាក់លើក ទឹកចិត្ត ចុះហត្ថលេខានេះ គឺជា
ប្រាក់សំណូកឫប្រាក់ពុករលួយ។ ដូច្នេះកម្ពុជា មានច្បាប់ប្រឆាំង អំពើពុករលួយហើយ តើត្រូវ
មានវិធានការយ៉ាងណា ?៕